उपराष्ट्रपति पुनको निश्कर्ष : क्षेत्रीहरू पनि आदिवासी हुन्

उपराष्ट्रपति नन्दबहादुर पुनले क्षेत्रीहरू आदिवासी भएको निश्कर्षमा आफू पुगेको बताएका छन्।

उपराष्ट्रपति पुनले क्षेत्रीहरु आदिवासी हुन वा होइनन् भन्ने कुरामा गहिरिएर अध्ययन गर्न नेपाल मगर संघलाई आग्रह समेत गरे।

शनिबार काठमाडौंको कलंकीस्थित नेपाल मगर संघको भवन पुनर्निर्माण तथा शालिक अनावरण कार्यक्रममा बोल्दै उनले आदिवासी जनजातिहरुले आफ्नो पहिचानको मुद्दालाई छाडन नहुने पनि बताए।

‘क्षेत्रीहरु आदिवासी हुन कि होइनन भन्ने कुरा अलि गहिरो विषय छ। र, यसको इतिहास, तथ्यहरु हामीले हेर्न जरुरी छ। मलाई लाग्छ–क्षेत्रीहरु पनि आदिवासी हुन भन्ने कुरा चाँही सही हो,’ पुनले भने, ‘यसका लागि आन्दोलन पनि उठेको थियो। र, त्यो आन्दोलन एउटा निष्कर्षमा जान सकेन। र, त्यसले दायाँबायाँ मोड लिन पुग्यो। त्यसमा हाम्रो अध्ययन पुग्नु पर्छ। गहिरिएर जानु पर्छ।’ 

संविधानमा कतिपय विषय समावेश गरिए पनि कतिपय विषय आउन बाँकि रहेकाले त्यसलाई स्थापित गराउनका लागि आदिवासी जनजातिहरुले एकतावद्ध भएर सरकारलाई खबरदारी गरिरहन परेको उनको भनाई छ। 

‘आदिवासीहरु एकतावद्ध हुनु पर्छ जस्तो लाग्छ। त्यसो गर्दा आदिवासीहरुको बीचमा जो विभाजन आउँछ। अथवा बुझाईमा जो फरक पर्न जान्छ। त्यसले हाम्रो एकतालाई टुटाउने गर्छ,’ पुनले भने, ‘त्यसो भएको हुनाले अलि गहिरिएर हामीले अध्ययनहरु गर्नुपर्ने, घोत्लिएर हेर्नुपर्ने, अलि छलफल गर्नुपर्ने कुनै आग्रह, पूर्वाग्रह विना हामी अलि माथि उठेर हामीले सबै आदिवासी समूदायलाई एकतावद्ध गर्न सक्नुपर्दछ। मेरो अध्ययनले क्षेत्रीहरु आदिवासी नै हुन भनेर महशुस गर्छ।’

उपराष्ट्रपति पुनले आदिवासी जनजातिहरुको पहिचान स्थापित गराउनका लागि आफूले सक्दो सहयोग गर्ने प्रतिवद्धता व्यक्त समेत गरे।

‘पहिचानको मुद्दालाई हामीले कहिल्यै पनि छोडनु हुँदैन। हाम्रा कतिपय मुद्दाहरु संविधान सम्बोधन हुने क्रममा छन। त्यसका लागि हामीले संविधान संशोधनका लागि कोसिसहरु गर्नेनै छौं।’ पुनले भने।

उपराष्ट्रपति पुनले आदिवासी जनजातिहरुको एकता टुट्यो भने उनीहरुले उठाउँदै आएका पहिचानको मुद्दा पनि ओझेलमा पर्ने तर्क गरे।